همه چیز درباره تحلیل بنیادی در بورس

آموزش تحلیل بنیادی بورس به زبان ساده

اگر به تازگی قصد دارید در بورس سرمایه گذاری کنید و به دنبال آموزش تحلیل بنیادی هستید باید بگوییم آینده درخشانی در انتظار شما است. اکثر افراد مبتدی به واسطه تبلیغات زیادِ افراد مختلف و کانال‌ها و وبسایت‌های مختلف در فضای مجازی، در اولین گام به سمت آموزش تحلیل تکنیکال گرویده می‌شوند. اما کمی بعد متوجه این موضوع می‌شوند که برای موفقیت بیشتر و کسب بازدهی بیشتر از بورس، باید با تحلیل بنیادی آشنا شوند و البته برخی از افراد هیچ زمان به این درک نخواهند رسید.

اگر شما تجربه فعالیت در بورس دارید اما به هر دلیل تاکنون به یادگیری تحلیل بنیادی اقدام نکرده‌اید، باید بگوییم ماهی را هر وقت از آب بگیرید تازه است. با ما همراه باشید با آموزش تحلیل بنیادی بورس برای مبتدیان به زبان ساده و نگرشی حرفه ای و کاربردی. در این مقاله ما آنچه را که برای فراگیری تحلیل بنیادی (تحلیل فاندامنتال) به آن نیاز داشته باشید در اختیار شما قرار می‌دهیم، مسیر را به شما نشان می‌دهیم، پیمودن آن با شما است.

تحلیل بنیادی چیست؟

تحلیل بنیادی یا تحلیل فاندامنتال (Fundamental analysis) یک روش تحلیلی است که در آن تحلیلگر به مسائلی که می‌تواند علت حرکت قیمت باشد توجه میکند و با بررسی شرایط بنیادی یک دارایی (سهام، ارز، سکه و …) و عوامل موثر در ارزش ذاتی آن دارایی، روند حرکت آتی قیمت آن را پیش بینی میکند. اجازه بدهید برای روشن شدن این موضوع یک مثال بزنیم.

آموزش مفاهیم تحلیل بنیادی برای مبتدیان در قالب یک مثال

آنچه پیش روی شما است آموزش مفاهیم بنیادی به زبان کاملا ساده برای مبتدیان است که بعد از مطالعه آن درک عمیقی نسبت به مفاهیم بنیادی بدست خواهید آورد. آموزش تحلیل بنیادی بورس برای مبتدیان باید به زبانی ساده و همراه مثال بیان گردد. بنابراین سعی می‌کنیم مطالب را در قالب یک مثال بگنجانیم. به مثال زیر دقت کنید.

مثال:
برای روشن شدن موضوع اجازه بدهید یک مثال بزنیم. یک قنادی را در نظر بگیرید. این قنادی انواع شیرینی و کیک را تولید و به مشتری عرضه میکند. فرض کنیم این قنادی باتوجه به ظرفیت بازار در سال ۱۰ تن شیرینی تولید میکند، ۹ تن شیرینی بفروش میرساند و سود خالص این قنادی در سال ۱ میلیارد تومان است. با این اوصاف قیمت این قنادی ۵ میلیارد تومان می‌باشد و یک مشتری حاضر است یکجا قنادی را به قیمت ۵ میلیارد تومان بخرد (این اعداد همه فرضی هستند و با واقعیت مقایسه نکنید).

بسیار خوب، حالا با مفروضات بالا یک سوال مطرح می‌کنیم: این قنادی در حال حاضر چقدر ارزش دارد و در آینده ارزشش چقدر خواهد شد؟ این سوال از این نظر اهمیت دارد که مالک قنادی دلش نمی‌خواهد آن را مفت از دست دهد. همچنین مشتری دلش نمی‌خواهد بیشتر از ارزش قنادی پول پرداخت کند. خوب برای پاسخ به این سوال عوامل بسیار زیادی را باید در نظر بگیریم. این عوامل بسیار زیاد هستند اما میتوان همه آنها را در دو دسته کلی قرار داد:

• قیمت زمین و تجهیزات قنادی
• سود خالص قنادی

این دو مقوله را در ادامه به صورت مجزا بررسی میکنیم.

ارزش ذاتی و ارزش دارایی‌ها در تحلیل بنیادی

قیمت زمین، ماشین آلات، دستگاه‌ها و به طور کلی دارایی‌های این قنادی اولین فاکتوری است که باید بررسی شود. به نظر شما امکان پذیر است قیمت کل قنادی از ارزش دارایی‌های آن کمتر باشد. مسلما جواب شما منفی است اما باید بگوییم در بورس بسیار اتفاق می افتد که قیمت مجموع سهام یک شرکت از ارزش دارایی‌های ان نیز کمتر می‌شود. خوب در این شرایط کاملا طبیعی است که این یک فرصت بزرگ برای سرمایه گذاری است، زیرا قیمت هر چیزی به ارزش ذاتی خود می‌رسد. از مثال خودمان دور نشویم.

سوال ما این بود که قنادی مذکور در حال حاضر چقدر ارزش دارد و در آینده ارزشش چقدر خواهد شد؟ ما بعد از محاسبه ارزش دارایی‌های این قنادی (قیمت روز زمین و دستگاه‌ها) باید به سودآوری این قنادی توجه کنیم. اما قبل از آن ذکر یک نکته اهمیت دارد و آن این است که ارزش دارایی‌ها با ارزش ذاتی دو مفهوم متفاوت است اما فعلا شما این دو مقوله را یکسان در نظر بگیرد تا بعد.

اهمیت روند سودآوری یک شرکت در آموزش تحلیل بنیادی بورس

اما فاکتور بعدی در ارزش گذاری یک قنادی، روند سودآوری آن است. اما سودآوری قنادی به چه عواملی بستگی دارد؟ لیست عوامل مختلف در تغییر سودآوری حال حاضر و آینده این قنادی به شرح زیر است:

• ظرفیت تولید قنادی
• ظرفیت بازار محصولات این قنادی
• قیمت مواد اولیه در تهیه شیرینی (مثل قیمت شکر و روغن)
• تغییر در هزینه‌های جانبی در تولید
• نرخ فروش محصولات

تمامی فاکتورهای بالا در روند سودسازی قنادی تاثیر گذار است. برای مثال اگر قیمت شکر افزایش یابد، هزینه اولیه برای شیرینی افزایش میابد و اگر قیمت شیرینی به همان میزان افزایش نیابد، سود این قنادی کاهش میابد. اگر بازار این قنادی افزایش یابد، این قنادی میتواند با حداکثر ظرفیت خود شیرینی تولید کند و همه ان را بفروش برساند. بنابراین افزایش تولید همراه با افزایش فروش سودسازی این قنادی را افزایش می‌دهد. اگر قیمت گاز مصرفی این قنادی که برای پخت شیرینی استفاده میشود گران شود، هزینه تولید افزایش میابد و حاشیه سود قنادی کاهش میابد.

در فرض اولیه فرض کردیم این قنادی ۱۰ تن شیرینی در سال تولید میکند و ۹ تن آن را میتواند به فروش برساند. اگر به هر دلیل این ۹ تن فروش کاهش یابد (ظرفیت بازار محصولات کاهش یابد) سودسازی قنادی کاهش میابد. اگر با همین میزان تولید و فروش، نرخ فروش محصولات افزایش یابد، سود آوری قنادی بیشتر می‌شود. می‌بینید که حالت‌های بسیار متنوعی را میتوان در نظر گرفت که شاهد کاهش یا افزایش سودآوری این قنادی باشیم. بنابراین تشخیص روند سودآوری آینده این قنادی چندان راحت نیست و باید همه این عوامل را درنظر گرفت.

تخمین قیمت سهام

برای تخمین ارزش قنادی مذکور باید به هر دو عامل یعنی ارزش ذاتی و روند سودآوری آینده، توجه کرد. تمامی این ماجرا برای یک شرکت بورسی صادق است. شما با خرید سهام یک شرکت انگار بخشی از یک قنادی را خریده‌اید و به همان نسبت در سود آن شرکت‌ سهیم هستید و برای تحلیل بنیادی آن شرکت باید به ارزش ذاتی و روند سودآوری ان شرکت توجه کنید. این گونه یک تحلیلگر بنیادی میتواند ارزش سهام یک شرکت را در آینده تخمین بزند و اگر قیمت پایین تر از آن قیمت بود، سیگنال خرید آن سهم را صادر کند.

مفاهیم و اصطلاحات در آموزش تحلیل بنیادی بورس

برگردیم به مثال بالا، خوب مشتری این قنادی حاضر بود ۵ میلیارد برای خرید این قنادی هزینه کند. فرض کرده بودیم سود خالص این قنادی در سال ۱ میلیارد تومان است، با این حساب بعد از ۵ سال اصل سرمایه مشتری به او بازمی‌گردد. این عدد، یعنی نسبت قیمت به سودسالانه (۱میلیارد/۵میلیارد) در بورس به نسبت P/E معروف است و نشان میدهد بعد از چند سال اصل سرمایه شما برمی‌گردد.

برای مثال اگر سهمی را که ۱۰۰ تومان سود سالانه دارد (EPS یا سود هر سهم در سال که در پایان سال به سهامدارها تعلق می‌گیرد)، به قیمت ۱۰۰۰ تومان بخرید، بعد از ۱۰ سال اصل پول شما بازمیگردد. در واقع شما سهمی را خریده‌اید که در سال ۱۰ در صد سود به شما می‌دهد در حالی که اگر سرمایه خود را در بانک گذاشته بودید سالی ۲۰ درصد سود می‌گرفتید! تعجب نکنید، اکثر افرادی که سهام را خریداری میکنند، قصدشان کسب سود از طریق افزایش قیمت سهام است نه کسب سود سالانه سهم. آنها سهم را میخرند که گران تر به فرد دیگری بفروشند. برای آگاهی کامل از این موضوع مقاله سرمایه گذاری در بورس چگونه است را مطالعه کنید و سپس به ادامه این مطلب بپردازید.

اطلاعات بنیادی را از کجا باید دریافت کنیم؟

سایت کدال مرجعی برای کسب اطلاعات بنیادی شرکت‌ها است. تمامی شرکت‌های بورسی موظف هستند اطلاعات مالی خود را مرتبا در قالب اطلاعیه‌های مختلف در این سایت منتشر کنند.

اما برای انتخاب یک سهم بر اساس تحلیل بنیادی به چه اطلاعاتی از صورت‌های مالی شرکت‌ها نیاز داریم؟ این سوال بستگی به ماهیت آن شرکت دارد. در ایبوک آموزش تحلیل بنیادی برای انتخاب یک سهم، ما روشی سیستماتیک و گام به گام را ارائه کرده‌ایم که برای اطلاعات بیشتر میتوانید به آن مراجعه کنید.

همچنین برای آشنایی بیشتر با مفاهیم و اصطلاحات پایه‌ای در تحلیل بنیادی مقاله تحلیل بنیادی چیست را مطالعه کنید.