خرید و فروش سهام و شناخت بهترین‌های هر گروه نیاز به تبحر و مهارت دارد، حتی با توجه به اینکه تمام اطلاعات پیش روی شماست از بین ده‌ها نسبت و عدد در بررسی وضعیت شرکت‌ها برخی از آن‌ها سادگی و کارایی بیشتری دارند. در اینجا مفهوم چند مورد از نسبت مالی را که مفیدتر است توضیح داده و در ادامه براساس همین نسبت‌ها به مرور عملکرد کلی هر گروه را مقایسه می‌کنیم تا راحت‌تر بهترین‌های هر گروه را انتخاب نمایید.
نسبت P/S
نسبت قیمت به فروش شرکت است. این نسبت از حاصل تقسیم ارزش بازار شرکت بر کل فروش ۱۲ ماهه ایجاد می‌شود. “کن فیشر” معتقد است این نسبت به شما می‌گوید برای هر دلار فروش سالانه چقدر هزینه می‌کنید. از آنجایی که برخی مواقع درآمد شرکت‌ها به شکل سیکلی است نسبت P/E در برخی مواقع مثل این نسبت نمی‌تواند کارایی داشته باشد. یک نکته را باید حتماً مد نظر قرار دهید که نسبت پایین P/S می‌تواند بخاطر بی ثباتی سودآوری و بالا بودن شدید بدهی‌ها زیر سوال باشد. این نسبت هر چه کمتر باشد می‌تواند بیانگر پایین بودن ارزش سهم باشد.
نسبت P/E
حاصل تقسیم قیمت سهم به سود شرکت است.
برخی از سرمایه‌گذاران اعتقاد دارند، عدد P/E سهم به ما می‌گوید که با خرید سهم، چندسال طول می‌کشد تا سرمایه ما به اصطلاح برگردد؛ در حالی که این محاسبه، نوعی نگاه خیلی ساده و ابتدایی به نسبت P/E است.
سودآوری شرکت ها و تغییرات آن همواره مورد توجه سهامدارن قرار می گیرد. علاوه بر آن اخبار و اتفاقاتی که ممکن است سودآوری شرکت ها را تحت تاثیر قرار دهد زیر ذره بین سهامداران قرار دارند.
در رابطه با سودآوری شرکت ها و دو معیار eps و p/e قصد داریم در ویدئو زیر صحبت کنیم.
✅ رشد سود سهام
با وجودی که EPS موجود در نسبت P/E براساس درآمد ناشی از ۴ فصل گذشته سهم محاسبه می‌شود، نسبت P/E چیزی بیشتر از یک معیار برای عملکرد گذشته شرکت است و به نوعی انتظارات سرمایه‌گذاران برای رشد یک شرکت را نیز نشان می‌دهد.
به یاد داشته باشید، قیمت سهام منعکس‌کننده طرز فکر سرمایه‌گذاران نسبت به ارزش این سهم است و رشد آینده سهم نیز در قیمت سهام لحاظ شده است. در نتیجه، یک راه بهتر برای تفسیر نسبت P/E این است که این نسبت را یک بازتاب از خوش‌بینی نسبت به آینده و سودآوری شرکت بدانیم.
اگر یک شرکت نسبت P/E بالاتر از بازار یا متوسط صنعت داشته باشد، به این معنی است که بازار انتظار بزرگی از این شرکت در طی ماه‌ها و سال‌های آینده دارد. یک شرکت با P/E بالا در نهایت مجبور خواهد شد تا سودآوری خود را به‌طرز چشم‌گیری افزایش دهد یا اینکه نیاز است تا قیمت سهم شرکت کاهش یابد.
✅ گران یا ارزان
استناد به نسبت P/E در مقایسه با در نظر گرفتن ارزش بازاری سهام به تنهایی، معیار اندازه‌گیری بهتری برای ارزش سهام محسوب می‌شود (در نظرگرفتن قیمت و EPS با هم (P/E) بهتر می‌توانند ارزش سهام را نشان دهند تا توجه صرف به قیمت سهم). برای مثال اگر همه متغیرها را ثابت در نظر بگیریم، یک سهم ۱۰۰۰ تومانی با P/E برابر با ۲۵، گران‌تر از سهمی با قیمت ۴۰۰ تومان و P/E برابر ۸ است. البته توجه داشته باشید که محدودیت‌هایی در این نوع از تحلیل وجود دارد و شما نمی‌توانید نسبت P/E دو شرکت مختلف را با هم مقایسه کنید تا بدانید کدامیک ارزش بیشتری دارد.
تشخیص بالا یا پایین بودن نسبت P/E بدون اینکه این دو فاکتور در نظر گرفته شود، مشکل است:
۱ – نرخ رشد سود شرکت
سرعت رشد شرکت در گذشته چقدر بوده است و آیا انتظار می‌رود در آینده این سرعت رشد، افزایش یابد یا حداقل ادامه پیدا کند؟ وقتی یک شرکت در گذشته نرخ رشد ۵ درصدی داشته و هنوز یک P/E بسیار بالا دارد، مشخص می‌شود که چیزی در این میان درست نیست. اگر نرخ رشد پیش‌بینی شده، نسبت P/E را توجیه نکند، بنابراین ممکن است سهام بیش از ارزش خود قیمت‌گذاری شده باشد. در این شرایط، تمام کاری که می‌توانید انجام دهید این است که نسبت P/E را براساس EPS برنامه‌ریزی شده (پیش‌بینی شده) محاسبه کنید.
۲ – صنعت
مقایسه شرکت‌ها تنها در صورتی مفید است که هردو شرکت در یک صنعت باشند. برای مثال، مقایسه P/E شرکتی که در صنعت پتروشیمی ایران فعال است با شرکتی که در گروه خودروسازان قرار دارد اشتباه است. چون چشم انداز، پایداری رشد و سود در صنعت، سریع یا کندبودن تغییرات و سایر موارد در صنایع با هم متفاوت است. بنابراین لازم است شرکت‌های با رشد زیاد را با سایر شرکت‌ها در همان صنعت یا با متوسط صنعت مقایسه کرد.
نسبت P/B
نماگر نسبت ارزش بازاری به ارزش دفتری که میان بورس بازها و تحلیلگران به P/B معروف است در واقع نشان می‌دهد آیا قیمتی که اکنون یک سهم از یک بنگاه حاضر در بورس به آن قیمت معامله می‌شود از ارزشی که از نظر حسابداری در دفاتر حسابداری آن شرکت ثبت شده کمتر، بیشتر یا مساوی است. در یک جمله میتوان گفت هرچه نسبت P/B برای سهام یک بنگاه بالاتر باشد، آن بنگاه وضعیت بهتری در بازار دارد. طبیعی است هرچه میانگین P/B تمام سهام موجود در بازار بهتر باشد، وضع آن بازار و در واقع وضع آن اقتصاد بهتر است حداقل از نظر نسبت میان ارزش بازار به ارزش دفتری. مقدار پایین این نسبت می‌تواند نشان دهنده این باشد که سهم زیر ارزش ذاتی قرار دارد همچنین می تواند به این معنا نیز باشد که مشکل بنیادی در شرکت وجود دارد.
نسبت ROE
در میان تمام نسبت‌های مالی که توانایی سودآوری و کارایی شرکت را به خوبی نشان می‌دهد، نسبت بازده دارایی هاست که بیان می‌کند مدیریت شرکت و کلا آن مجموعه تا چه حد توانسته‌اند با پولی که سرمایه گذاران بابت خرید سهام شرکت پرداختند در جهت ایجاد سود استفاده کنند و به بیانی دیگر ROE نشان می‌دهد که شرکت به ازای سرمایه‌گذاری سهامداران به ازای هر سهم چقدر سود کسب کرده است. گرچه به طور عام بالا بودن این نسبت به مفهوم اقبال سرمایه گذاران به خرید سهام شرکت می‌باشد.
اغلب تحلیلگران و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای بازار حداقل ROE را که مطلوب می‌دانند ۱۵ درصد است.
نسبت ROA
اندازه‌گیری اثربخشی مدیریت است که یک شرکت با ROA بالاتر معمولا به ROA پایین تر ترجیح داده می‌شود، زیرا این نشان می‌دهد که توانایی رشد سود را از یک پایه دارایی مناسب بهتر می‌کند. اغلب سرمایه‌گذاران حرفه‌ای بازار بر روی سهامی سرمایه‌گذاری می‌کنند که نسبت ROA آن کمتر از ۵% یا نزدیک به آن باشد.
حاشیه سود
حاشیه سود نشان می‌دهد که چه میزان یک شرکت از هر تومان از فروش سود کسب می‌کند. حاشیه سود عملیاتی به طور کلی بهترین اندازه کلی سودآوری را از فعالیت‌های تجاری فعلی ارائه می‌دهد. توجه داشته باشید که کاهش حاشیه سود در طول زمان، برای جبران نیاز به سطح بالاتری از درآمد دارد تا سطح سود فعلی حفظ شود.
خلاصه نسبت مالی
بصورت خلاصه‌تر هر چقدر نسبت ROA بالاتر باشد یعنی اینکه شرکت توانسته است از دارایی‌های بکار گرفته شده سود بیشتری کسب نماید. کمترین میزان نسبت ROA جهت سرمایه‌گذاری برای شرکت‌های تولیدی ۵ می‌باشد. نسبت ROE نیز نشان دهنده حقوق صاحبان سهام بوده و هرچه این نسبت بالاتر باشد میزان سودآوری سهامداران آن شرکت افزایش یافته است. حداقل ROE مطلوب برای شرکت های تولیدی نیز ۱۵ می‌باشد.
همچنین P/B نیز نسبت ارزش بازاری به ارزش دفتری شرکت می‌باشد که این عدد نشان می‌دهد که قیمت بازاری هر سهم آن شرکت چند برابر ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام آن به ازای هر سهم می‌باشد که پایین بودن این نسبت می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که سهم زیر ارزش ذاتی قرار دارد و هرچه نسبت P/B برای سهام یک شرکت بالاتر باشد، آن شرکت وضعیت بهتری در بازار دارد که در حقیقت میتوان گفت نسبت P/B ارزش سهام یک شرکت را نسبت به ارزش خالص دارایی‌های شرکت با بهای تمام شده می‌سنجد.نسبت مالی
